Wstęp

Na początku należy wspomnieć, że niniejszy artykuł jest trzecim z serii artykułów (oraz materiałów wideo) dotyczących prawa gospodarczego w ramach kursu (szkolenia) z tej gałęzi prawa. Zapraszamy też na nasz kanał YouTube ,,Prawo dla Ciebie” i zachęcamy do zostawienia subskrypcji. Pełny dostęp do kursu z prawa rodzinnego można wykupić tutaj: www.prawodlaciebie.elms.pl

Na gruncie tego artykułu omówione zostaną natomiast podstawowe kwestie związane z działalnością gospodarczą, zezwoleniami oraz koncesjami w polskim porządku prawnym.

Działalność gospodarcza w Polsce

Działalność gospodarcza w Polsce odgrywa istotną rolę w rozwoju gospodarczym kraju. Polska, będąca członkiem Unii Europejskiej, w ostatnich latach cieszyła się korzystnymi warunkami inwestycyjnymi oraz rozwiniętym sektorem przedsiębiorczości. W Polsce wyróżnia się kilka kluczowych sektorów gospodarki, które przyczyniają się do rozwoju kraju. Sektorem o dużej wadze jest przemysł, w tym przemysł motoryzacyjny, elektroniczny, spożywczy i chemiczny. Ważną rolę odgrywa również sektor usług, zwłaszcza usługi finansowe, telekomunikacyjne i informatyczne. Ponadto, rolnictwo ma istotne znaczenie dla gospodarki polskiej, zarówno pod względem produkcji żywności, jak i eksportu produktów rolnych. Polska stawia coraz większy nacisk na innowacje i rozwój nowych technologii w ramach działalności gospodarczej. W kraju powstaje wiele startupów i firm technologicznych, które koncentrują się na dziedzinach takich jak sztuczna inteligencja, biotechnologia, e-commerce czy energia odnawialna.

Działalność gospodarcza w Polsce regulowana jest przez odpowiednie przepisy prawne, w tym przede wszystkim przez Kodeks Spółek Handlowych[1] oraz Kodeks Cywilny[2]. Oprócz nich dużą rolę wcześniej pełniła ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, a od jakiegoś czasu została zastąpiona przez ustawę Prawo przedsiębiorców[3]. Ustawa ta określa zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania organów władzy publicznej w tym zakresie. Nie stosuje się jej jednak do wszystkich rodzajów działalności – nie dotyczy ona np. działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego.

W Polsce istnieje kilka form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej, takich jak np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, spółka jawna czy jednoosobowa działalność gospodarcza. Proces rejestracji firmy w Polsce jest stosunkowo prosty i przejrzysty, a formalności można załatwić elektronicznie.

Zasadą na gruncie ustawy jest zaś to, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach. Wskazana zasada swobody działalności gospodarczej wynika także z Konstytucji RP[4], a konkretnie z jej art. 22, według którego ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.

Definicję działalności gospodarczej znajdziemy natomiast w art. 3 ustawy. Według niego, działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Wprowadzając tę definicję, w porównaniu z poprzednią zawartą w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, ustawodawca zdecydował się na korektę wcześniej obowiązującej treści poprzez pominięcie wyliczenia rodzajów działalności. Widoczne są zatem na tej podstawie cztery podstawowe cechy działalności gospodarczej: 1) jej zorganizowanie, 2) działalność o charakterze zarobkowym, 3) wykonywanie jej we własnym imieniu i 4) ciągłość tej działalności.

Cechy działalności gospodarczej

Pierwszą z cech jest zorganizowanie, które to godnie z uzasadnieniem projektu Prawa przedsiębiorców, trzeba rozumieć jako wykorzystanie konkretnych składników materialnych (np. nieruchomości lub ruchomości) lub składników niematerialnych (np. know-how, dobre imię, prawa na dobrach niematerialnych), które są przez daną osobę łączone w sensie funkcjonalno-gospodarczym w jeden uporządkowany kompleks, zdatny do tego, aby przy jego wykorzystaniu można było uczestniczyć w obrocie gospodarczym. Zorganizowanie odnosi się zatem zarówno do aspektów formalnych, takich jak rejestracja działalności, opłacanie ubezpieczenia czy też uzyskanie zezwoleń, ale także do aspektów materialnych takich jak organizacja miejsca pracy, zatrudnienie pracowników czy też wynajęcie lokalu do tego celu[5].

Drugą ze wskazanych cech jest działalność o charakterze zarobkowym. Jak wskazuje się w orzecznictwie, cechą działalności gospodarczej jest prowadzenie jej dla zysku, który powinien wystarczyć na koszty działalności, utrzymanie przedsiębiorcy i dalszy rozwój. Samo ubezpieczenie społeczne nie jest natomiast celem głównym działalności gospodarczej. Celem tym jest zarobek, czyli dochód pokrywający w pełni koszty działalności, w tym ubezpieczenia społecznego, a ponadto wystarczający na utrzymanie oraz rozwój przedsiębiorcy. Konieczne jest zatem spełnienie w tym przypadku zarówno przesłanek o charakterze subiektywnym i obiektywnym. Aktywność pozbawiona aspektu zarobkowego będzie zaś działalnością charytatywną, społeczną itd.

Jak wskazywał zaś Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 kwietnia 2023 roku: ,,Cechą działalności gospodarczej jest prowadzenie jej dla zysku, który powinien wystarczyć na koszty działalności, utrzymanie przedsiębiorcy i dalszy rozwój. Ubezpieczenie społeczne nie jest celem głównym działalności gospodarczej. Celem tym jest zarobek, czyli dochód pokrywający w pełni koszty działalności, w tym ubezpieczenia społecznego, a ponadto wystarczający na utrzymanie oraz rozwój przedsiębiorcy. Występuje nierównowaga, gdy przy niskim przychodzie zgłoszenie wysokiej podstawy składek ma na celu uzyskiwanie wielokrotnie wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego (zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego) kosztem innych ubezpieczonych i wbrew zasadzie solidaryzmu”[6].

Trzecią z cech jest wykonywanie działalności we własnym imieniu. Oznacza to mniej więcej tyle, że podmiot organizujący taką działalność czyni to na swoją rzecz i jednocześnie ponosi odpowiedzialność za zaciągnięte w związku z tym zobowiązania. Można ją rozumieć jednak także szerzej jako odrębność i niezależność od innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Związane jest to z faktem, że także podmioty takie jak np. agent mogą działać na rzecz innej osoby, a mimo to wykonywać działalność gospodarczą.

Ostatnią z omawianych cech działalności gospodarczej jest natomiast jej ciągłość. Trwałość jest związana z regularnością, częstym występowaniem i przede wszystkim kontynuacją danej działalności. Jest przeciwna przypadkowości, sporadyczności, okolicznościowości i jednorazowości. Nie obejmuje ona zatem pojedynczych czynności czy też wyjątkowych transakcji, ale musi obejmować odpowiednią ciągłość, powtarzalność czynów, tak aby dane działanie zakwalifikować jako działalność gospodarcza. Cecha ta obejmuje także działanie nieustannie, bez przerw, natomiast dopuszcza możliwość np. zawieszenia czy też zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. Ustawa nie określa także np. minimalnych wymogów, przez jaki należy prowadzić daną działalność.

Konieczne dla zaistnienia działalności gospodarczej jest łączne spełnienie wszystkich wskazanych wcześniej cech. Dodatkowo wymaga ona rejestracji we właściwym rejestrze takim jak KRS czy CEIDG, które to omówimy szerzej w dalszej części kursu. Związana jest także z określeniem właściwego kodu albo kodów PKD, czyli Polskiej Klasyfikacji Działalności. Dotyczy także szeregu innych aspektów takich jak np. kwestie związane z dofinansowaniem działalności, zatrudnianiem pracowników, opłacaniem ubezpieczeń czy też wyborem formy opodatkowania.

Przedsiębiorca i jego rodzaje

Warto także wspomnieć, że działalność gospodarcza wiąże się z przedsiębiorczością, czyli zdolnością do podejmowania inicjatywy, innowacyjności, elastyczności i kreatywności w prowadzeniu działalności. Nadto, z ekonomicznego punktu widzenia działalność gospodarcza odbywa się na rynku, gdzie przedsiębiorcy konkurują ze sobą o klientów i zasoby. Rynek determinuje zaś popyt i podaż towarów i usług. Wobec przedsiębiorcy funkcjonuje zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone„. Przedsiębiorca może bowiem podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. Przedsiębiorca może być obowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa.

Działalność gospodarcza ściśle związana jest z osobą przedsiębiorcy. Przedsiębiorca jest niezależny w podejmowaniu decyzji dotyczących swojej działalności. Ma swobodę organizacji i zarządzania własnym przedsiębiorstwem. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów, a także poszanowania oraz ochrony praw i wolności człowieka[7]. Definicja przedsiębiorcy została określona zaś w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, według których przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Kluczowe znaczenie dla zdefiniowania pojęcia przedsiębiorcy ma element funkcjonalny, łączący się z prowadzeniem działalności gospodarczej lub zawodowej. Przedsiębiorcą jest więc tylko ten, kto wykonuje czynności powtarzalne i to w taki sposób, że tworzą one pewną całość, a nie stanowią oderwanego świadczenia czy też świadczeń określonych rzeczy lub usług.

Określenie definicji przedsiębiorcy umożliwia uwzględnienie dwóch kryteriów, które wyznaczają granice uznania danego podmiotu jako przedsiębiorcy: 1) kryterium podmiotowe (identyfikujące rodzaje podmiotów, które mogą być uznane za przedsiębiorców) oraz 2) kryterium przedmiotowe (funkcjonalne), które polega na stwierdzeniu, że te podmioty prowadzą działalność gospodarczą. Mogą to być przede wszystkim różnego rodzaju osoby fizyczne. Prawo przedsiębiorców nie wymaga, aby przedsiębiorca – osoba fizyczna miała pełną zdolność do czynności prawnych. Nie ma więc żadnych formalnych przeszkód, aby „małoletni przedsiębiorca” mógł zostać uznany za przedsiębiorcę[8].

W kontekście osób prawnych warto zaś wskazać, że zgodnie z art. 33 KC osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Oprócz nich, przedsiębiorcami mogą być także jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną – są to w szczególności: spółki osobowe, spółka kapitałowa w organizacji, stowarzyszenie zwykłe, wspólnota mieszkaniowa oraz inne. W kontekście spółki cywilnej warto zaś pamiętać o tym, że spółka cywilna jest wyłącznie stosunkiem obligacyjnym, jest to umowa wspólników. Szerzej na temat spółki cywilnej opowiadaliśmy w szkoleniu z podstaw prawa cywilnego.

Ustawa wskazuje także podział na trzy rodzaje przedsiębiorców – tzw. mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców i średnich przedsiębiorców. Pierwszy z nich, czyli mikroprzedsiębiorca to taki przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Definicja małego przedsiębiorcy jest zbliżona do mikroprzedsiębiorcy, natomiast w jego przypadku limity wynoszą 50 pracowników oraz 10 milionów euro. W przypadku zaś średniego przedsiębiorcy ograniczenia te wynoszą 250 pracowników i 50 milionów euro (art. 7 ustawy Prawo przedsiębiorców).

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Można także wskazać, że na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców stoi Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców jest niezależnym organem powołanym do ochrony i wsparcia przedsiębiorców w Polsce. Jego rolą jest reprezentowanie interesów małych i średnich przedsiębiorstw przed organami administracji publicznej, instytucjami finansowymi oraz innymi podmiotami. Rzecznik działa jako pośrednik pomiędzy przedsiębiorcami a administracją, podejmując działania na rzecz eliminowania barier i przeciwdziałania nadmiernym obciążeniom dla małych i średnich firm[9].

Jego zadania obejmują m.in. interwencje w przypadku nadużyć lub nierzetelności ze strony organów administracyjnych wobec małych i średnich przedsiębiorstw; podejmowanie działań na rzecz eliminowania biurokracji i ułatwienia procedur dla małych i średnich firm czy też udzielanie porad i informacji przedsiębiorcom dotyczących regulacji prawnych, procedur oraz możliwości wsparcia. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców powoływany jest na 6-letnią kadencję przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki. Działa na podstawie ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich przedsiębiorstw[10]. Podjęcie czynności przez Rzecznika następuje z urzędu lub na wniosek, a z wnioskiem mogą zwracać się do Rzecznika przedsiębiorcy lub organizacje przedsiębiorców.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców współpracuje z innymi instytucjami, organizacjami branżowymi oraz stowarzyszeniami przedsiębiorców w celu lepszego reprezentowania interesów MŚP. Organ ten również świadczy wsparcie w postaci poradnictwa prawnego i informacyjnego dla przedsiębiorców, pomagając im w zrozumieniu regulacji prawnych i procedur biznesowych. Podsumowując, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców odgrywa istotną rolę w Polsce, działając na rzecz ochrony i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Jego działania mają na celu tworzenie bardziej przyjaznego środowiska biznesowego, eliminowanie barier oraz wspieranie wzrostu i konkurencyjności MŚP w Polsce.

Reglamentacja działalności – zezwolenia, licencja

Reglamentacja działalności gospodarczej odnosi się do procesu wprowadzania i stosowania regulacji i ograniczeń prawnych, administracyjnych oraz biurokratycznych w celu kontrolowania i regulacji różnych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej. Głównym celem reglamentacji działalności gospodarczej jest ochrona interesów publicznych, zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony konsumentów oraz utrzymanie równowagi i sprawiedliwości na rynku. Reglamentacja ma na celu kontrolowanie i ograniczanie działalności, która może mieć negatywne konsekwencje dla społeczeństwa, środowiska naturalnego lub innych podmiotów gospodarczych.

Reglamentacja działalności gospodarczej może przybierać różne formy, takie jak licencjonowanie, zezwolenia, kontrola cen, koncesje i inne. Reglamentacja działalności gospodarczej ma zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty. Pozytywne efekty obejmują ochronę konsumentów, zapobieganie nieuczciwej konkurencji, zapewnienie bezpieczeństwa publicznego oraz ustalanie standardów jakości i norm. Jednak nadmierna reglamentacja może prowadzić do ograniczeń rozwoju przedsiębiorczości, zwiększania kosztów prowadzenia działalności, tworzenia barier dla nowych podmiotów na rynku i ograniczania innowacyjności. Ważne jest znalezienie odpowiedniej równowagi między reglamentacją a swobodą prowadzenia działalności gospodarczej, aby umożliwić przedsiębiorcom rozwijanie się, inwestowanie i tworzenie nowych miejsc pracy, jednocześnie chroniąc interesy publiczne i zapewniając odpowiednie standardy jakości i bezpieczeństwa[11].

W związku z tym zezwolenia i koncesje to ważne aspekty regulujące prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Przed rozpoczęciem pewnych rodzajów działalności, przedsiębiorcy często muszą uzyskać odpowiednie zezwolenia lub koncesje. Zezwolenia to formalne uprawnienia wydawane przez odpowiednie organy administracji państwowej lub samorządowej, które legalizują i kontrolują określone rodzaje działalności gospodarczej. Ich celem jest zapewnienie zgodności z prawem, ochrona interesów publicznych i bezpieczeństwa.

Procedura uzyskania zezwoleń jest zazwyczaj złożona i wymaga dostarczenia określonych dokumentów, spełnienia określonych warunków i przejścia procesu oceny przez odpowiednie organy. Decyzja o przyznaniu zezwolenia zależy od spełnienia określonych wymagań prawnych i przepisów dotyczących danej działalności.

Zasadą jest, zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, że wykonywanie działalności gospodarczej w dziedzinach mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny wymaga uzyskania koncesji wyłącznie, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna albo po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia. Podstawą jest zatem sprawdzenie, czy nasz rodzaj działalności nie wymaga żadnych zgód, wymaga wpisu do rejestru działalności regulowanej, zezwolenia czy też może w końcu koncesji.

Uzyskania zezwolenia w Polsce wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w odrębnych przepisach – są to np. Prawo atomowe, ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej czy też ustawa o dystrybucji ubezpieczeń. Organy zezwalające oraz warunki wykonywania działalności objętej zezwoleniem, w szczególności zasady oraz tryb udzielania, odmowy udzielenia, zmiany, zawieszenia, cofnięcia albo ograniczenia zakresu zezwolenia, także określają odrębne przepisy od ustawy.

Zasadą jest jednak, że organ zezwalający udziela zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej przedsiębiorcy spełniającemu wymagane prawem warunki uzyskania zezwolenia[12]. Podstawowa różnica między koncesją a zezwoleniem polega na tym, że koncesja ma charakter uznaniowy i leży w gestii właściwego urzędnika albo organu. Zezwolenie natomiast musi zostać wydane przez właściwy podmiot, o ile podmiot ubiegający się o nie, spełnia warunki określone stosowną normą prawną[13].

Zezwolenie jest nadawane na czas nieokreślony i jest wymagane między innymi na wytwarzanie produktów leczniczych, wykonywanie działalności pocztowej, produkcję tablic rejestracyjnych czy też w gospodarce odpadami. Jeszcze innym rodzajem reglamentacji jest zaś licencja, która to wydawana jest na prowadzenie ściśle określonej działalności i często wymaga posiadania odpowiedniego wykształcenia. Licencja jest wymagana np. na wykonywanie krajowego i międzynarodowego transportu drogowego w przewozach taksówkowych, wykonywanie czynności syndyka czy też wykonywanie przewozów kolejowych lub udostępnianie pojazdów trakcyjnych.

Koncesje w Polsce i rejestr działalności regulowanej

Koncesje są szczególnym rodzajem reglamentacji, które to upoważniają do prowadzenia określonej działalności gospodarczej na podstawie odpowiedniej decyzji upoważnionego organu. Koncesje są stosowane w przypadku niektórych branż, które wymagają kontroli i regulacji ze względu na interes publiczny. Procedura uzyskania koncesji jest szczegółowa i wymaga przedstawienia szczegółowego wniosku, spełnienia określonych warunków technicznych, finansowych i organizacyjnych, a także przejścia procesu oceny i negocjacji z organem wydającym koncesję. Koncesje mogą być udzielane na określony czas i podlegać określonym wymogom dotyczącym raportowania, audytów czy też opłat koncesyjnych.

Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, zawieszenie i cofnięcie koncesji albo ograniczenie jej zakresu w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji następuje w drodze decyzji ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu, w szczególności zasady oraz tryb udzielania, zmiany, zawieszenia, cofnięcia albo ograniczenia zakresu koncesji, określają odrębne przepisy – np. Prawo geologiczne i górnicze, ustawa o grach hazardowych czy też Prawo energetyczne.

Warto przy tym także pamiętać, że zasadą jest, że organ koncesyjny zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie podmiotowej urzędu obsługującego organ, szczegółową informację o wszelkich warunkach uzyskania koncesji. Przy tym organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji albo ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji albo odmówić zmiany koncesji: w przypadku niespełnienia warunków udzielenia koncesji czy tez np. ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli.

Poza tym, organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:

• zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją,
• przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej,
• obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie między innymi poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, w ochronie osób i mienia, w przewozach lotniczych czy też w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wiele innych[14].

Dodatkowo, ostatnim z elementów, o których warto wspomnieć jest wpis do rejestru działalności regulowanej. Jeżeli odrębne przepisy stanowią, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeśli spełnia warunki określone tymi przepisami i po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru działalności regulowanej. Zgodnie z art. 43 ust. 2 ustawy, organ prowadzący rejestr działalności regulowanej dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych prawem do wykonywania tej działalności. Przedsiębiorca podlegający wpisowi do CEIDG może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również w urzędzie gminy, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.

Rejestry działalności regulowanej są jawne, a dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru prowadzi się akta rejestrowe, obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu oraz decyzje dotyczące wykreślenia wpisu. Przedsiębiorca zaś przechowuje wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania spełniania warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej. Przykładem tutaj może być działalność telekomunikacyjna, organizowanie imprez turystycznych czy też usługi detektywistyczne[15].

Na koniec warto wskazać, że koncesja, zezwolenie albo wpis do rejestru działalności regulowanej uprawniają do wykonywania działalności gospodarczej na terenie całego kraju i przez czas nieokreślony, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. Reasumując, reglamentacja działalności gospodarczej jest nieodłącznym elementem funkcjonowania systemu gospodarczego. Jej celem jest kontrolowanie i regulacja różnych aspektów prowadzenia działalności, mając na uwadze interesy publiczne. Właściwie zbalansowana reglamentacja może przyczynić się do efektywnego działania rynku, ochrony konsumentów i zrównoważonego rozwoju gospodarczego.

Kazus i zadania aktywizujące

Oprócz tego, mam dla Ciebie jeszcze krótki kazus. Pan Tomasz S. chciałby rozpocząć działalność z zakresu rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych. Czy w tym zakresie wystarczy założenie działalności i rejestracja we właściwym rejestrze czy konieczne jest spełnienie jeszcze jakichś formalności? Odpowiedź – W tym przypadku w razie chęci prowadzenia działalności z zakresu rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych, konieczne jest spełnienie dodatkowych wymogów. Przy tego rodzaju działalności pan Tomasz S. musi jeszcze dodatkowo uzyskać koncesję na taką działalność.

Na koniec odcinka w ramach zadań aktywizujących przemyśl poniższe pytania, postaraj się wypisać sobie na kartce odpowiedzi na te pytania, a w razie wątpliwości znajdź odpowiedzi w przepisach albo odcinku.

Zadanie 1: Jak definiowana jest działalność gospodarcza i jakie są jej cechy?

Zadanie 2: Kim jest mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca i średni przedsiębiorca?

Zadanie 3: Czego dotyczy reglamentacja działalności gospodarczej, jakie są jej wady i zalety?

Zadanie 4: Czym różni się koncesja od zezwolenia oraz wpisu do działalności regulowanej?

 

[1] Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.).

[2] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

[3] Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.).

[4] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).

[5] A. K. Kruszewski [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, (red.) A. Pietrzak, Warszawa 2019, art. 3, SIP/Lex.

[6] Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2023 roku, sygn. akt III USK 88/22, LEX nr 3561918.

[7] A. Kosmal, Pojęcie i wybrane kategorie przedsiębiorcy w ustawodawstawie polskim, Wrocław 2019, s. 19.

[8] E. Komierzyńska-Orlińska [w:] L. Bielecki, J. Gola, K. Horubski, K. Kokocińska, A. Żywicka, E. Komierzyńska-Orlińska, Komentarz do ustawy – Prawo przedsiębiorców [w:] Konstytucja biznesu. Komentarz, Warszawa 2019, art. 4, SIP/Lex.

[9] https://rzecznikmsp.gov.pl/ (dostęp online 10.07.2023).

[10] Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz. U. poz. 648 z późn. zm.).

[11] T. Kocowski, Reglamentacja gospodarcza, [w:] A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, M. Szydło, Administracyjne prawo gospodarcze, Wrocław 2009, s. 489.

[12] A. Powałowski, Regulowana działalność gospodarcza, Studia Prawnicze, 2005, nr 3, s. 127.

[13] http://www.coi.rzeszow.pl/pl/przewodnik-inwestora/uzyskanie-koncesji-lub-zezwoleni/ (dostęp online 10.07.2023).

[14] M. Szydło, Działalność gospodarcza regulowana, Prawo Spółek, 2005, nr 1, s. 41.

[15] https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00116 (dostęp online 10.07.2023).