Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest jedną ze spółek kapitałowych w polskim prawie. Do powstania spółki z o.o. konieczne jest zgodnie z art. 163 Kodeksu spółek handlowych:
a) Zawarcie umowy spółki
- Musi być zawarta w formie aktu notarialnego.
- Musi zawierać : firmę i siedzibę spółki; przedmiot działalności spółki; wysokość kapitału zakładowego; czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział; liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników; czas trwania, jeżeli jest oznaczony.
- W umowie mogą się znależć takie elementy, jak np. określenie sposobu reprezentacji spółki, określenie szczególnych korzyści lub obowiązków wspólnika.
- Skutkiem zawarcia umowy jest przede wszystkim powstanie spółki z o.o. w organizacji.
b) Powołanie władz spółki
- Organy spółki można powołać:
- w umowie sp. określić ich skład osobowy(pierwsze organy),
- w odrębnej uchwale podjętej co do zasady przez zgromadzenie wspólników
- W każdej spółce z o.o. musi być powołany zarząd – jest on organem obligatoryjnym(działanie poprzez organy).
- W spółkach, w których wysokość kapitału zakładowego przewyższa kwotę 500 000 zł, a wspólników jest więcej niż 25, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.
c) Wniesienie wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego
- Kapitał zakładowy musi być pokryty w całości przed rejestracją spółki.
- Minimalny kapitał zakładowy musi w sumie wynosić min. 5000 zł.
- Dowodem na rzeczywiste wniesienie wkładów jest oświadczenie członków zarządu składane jako załącznik wniosku o rejestrację spółki.
- Wkłady mogą mieć postać pieniężną lub rzeczową (aporty – wszystko,co ma wartość majątkową i jest zbywalne). Przedmiotem wkładu nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług.
d) Rejestracja – wpis do rejestru przedsiębiorców
- Wniosek o rejestrację musi być zgłoszony w 6 miesięcy od zawarcia umowy spółki na urzędowym formularzu + załączniki.
- Wniosek musi być opłacony kwotą 600 zł (100 + 500).
Wniosek o wpis podpisują wszyscy członkowie zarządu
Z chwilą wpisu spółka uzyskuje osobowość prawną.
TREŚĆ UMOWY SPÓŁKI
Umowa spółki z o.o. powinna zawierać (elementy obligatoryjne, art. 157 § 1 KSH):
- firmę i siedzibę spółki,
- przedmiot działalności spółki,
- wysokość kapitału zakładowego,
- określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
- liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Elementy fakultatywne np.:
- określenie sposobu reprezentacji,
- przyczyny rozwiązania spółki,
- zasady powoływania i odwoływania członków zarządu,
- sposoby głosowania przez wspólników na zgromadzeniu wspólników (np. jaką większością głosów podejmować uchwały).
Umowa spółki z.o.o. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (art. 157 § 2 KSH).
Spółka zoo w organizacji – charakterystyka
Spółka z o.o. w organizacji to początkowa faza istnienia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W okresie między zawarciem umowy spółki a dokonaniem wpisu w KRS, spółka z o.o. jest spółką w organizacji. Z dniem wpisania spółki do rejestru przedsiębiorców staje się ona spółką z o.o ze wszystkimi przysługującymi jej prawami.
Nazwa spółki w organizacji jest identyczna, jak nazwa właściwej spółki z dodatkiem „spółka w organizacji”.
Spółka z o.o. w organizacji jest tzw. ułomną osobą prawną – przysługuje jej uprawnienie do nabywania praw i zaciągania zobowiązań. W związku z tym może ona zatrudniać pracowników czy podpisywać umowy. Ponadto posiada także zdolność procesową, czyli może pozywać inne podmioty, jak i sama być pozywana.
Nie można jednak rozporządzać udziałami spółki i jej sprzedać, jeśli posiada status „w organizacji”.
Podmioty ponoszące odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o. w organizacji
- Sama spółka – jako ułomna osoba prawna – ustawodawca traktuje ją jako osobę prawną (art.11 §1 KSH)
- Osoby, które działały w imieniu spółki:
- Członkowie zarządu, o ile spółka ma już zarząd,
- Pełnomocnicy powołani uchwałą wspólników.
- Wspólnicy spółki do wysokości niewniesionego wkładu – jedyny przypadek, gdy za zobowiązania spółki z o.o. odpowiedzialność ponoszą wspólnicy.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki, które powstały przed rejestracją po wpisie spółki do rejestru istnieje na tych samych zasadach. Oznacza to ,że wierzyciel spółki również po jej rejestracji może dochodzić spełnienia świadczenia od
- spółek,
- osób, które działają w jej interesie,
- wspólników jeśli nie wnieśli oni choćby części umówionego wkładu.
Majątkowe i korporacyjne uprawnienia wspólnika w spółce z o.o.
Uprawnienia majątkowe:
- Prawo do pierwszeństwa do udziału w podwyższeniu kapitału zakładowego
- Prawo do udziału w zyskach
- Prawo udziału w podziale likwidowanego majątku spółki
- Prawo zwrotu dopłat
- Prawo zwrotu wydatków poniesionych na spółkę
Uprawnienia korporacyjne :
- Prawo kontroli działalności spółki
- Prawo do udziału w zgromadzeniu wspólników
- Prawo do głosowania na tym zgromadzeniu
- Prawo nadzoru nad działalnością spółki
- Prawo zaskarżania uchwał
- Prawo żądania wyłączenia wspólnika
Procedura zbycia udziału w spółce z o.o. (4 etapy)
- I etap – zawarcie umowy pomiędzy zbywcą a nabywcą udziału – zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Niezachowanie tej formy spowoduje bezwzględną nieważność dokonanej czynności
- II etap – zawiadomienie spółki – zainteresowani zawiadamiają spółkę, przedstawiając dowód przejścia bądź ustanowienia zastawu lub użytkowania. Przejście udziału, jego części lub ułamkowej części oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności. Zbycie udziału wywołuje skutki prawne już w momencie zawarcia umowy pomiędzy zbywcą a nabywcą.
- III etap – wpis nowego wspólnika do księgi udziałów – zarząd jest obowiązany prowadzić księgę udziałów, do której należy wpisywać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę każdego wspólnika, adres, liczbę i wartość nominalną jego udziałów oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania i wykonywanie prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika, a także wszelkie zmiany dotyczące osób wspólników i przysługujących im udziałów. Wpis wspólnika do księgi będzie jedynie potwierdzał posiadanie przez niego statusu wspólnika (deklaratoryjny charakter wpisu).
- IV etap – sporządzenie przez członków zarządu nowej listy wspólników i przedłożenie jej sądowi rejestrowemu – czynność ta nie ma znaczenia dla uzyskania przez nabywcę udziału statusu wspólnika
Zbycie może polegać na sprzedaży, zamianie lub darowiźnie. Do zbycia konieczne jest zachowanie formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Bez tego umowa jest nieważna i nie można tego konwalidować. Zasadą w sp. z o.o. jest zbywalność udziałów. Nie można tego wyłączyć ani w umowie spółki ani w porozumieniu z innymi wspólnikami. Można ją jednak ograniczyć – w umowie spółki po uzyskaniu zgody zarządu spółki lub pozostałych wspólników.
Kwalifikacje podmiotowe członka zarządu w spółce z o.o.
Członkiem zarządu spółki z o.o. może być:
- Tylko osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych,
- Osoba fizyczna, która nie była skazana za niektóre przestępstwa wymienione w art. 18 §2 KSH (np. oszustwo, podrobienie dokumentów),
- Osoba, która nie jest członkiem Rady Nadzorczej i Komisji Rewizyjnej danej spółki,
- Osoba, wobec której nie orzeczono zakaz sprawowania mandatu członka zarządu w oparciu o przepisy ustawy prawo upadłościowe (na okres 1-10 lat),
- Osoba, wobec której sąd nie orzekł środka karnego, polegającego na zakazie sprawowania funkcji członka zarządu,
- Osoba, której nie dotyczy zakaz sprawowania mandatu członka zarządu w spółkach konkurencyjnych (art. 211 KSH); nie jest to zakaz bezwzględny, tzn., że za zgodą spółki, członek zarządu może sprawować mandat w dwóch różnych spółkach, nawet gdy są konkurencyjne.
Dopuszczalne modele reprezentacji czynnej i biernej spółki z o.o. przez zarząd
- Reprezentacja czynna – składania oświadczeń woli na zewnątrz.
Ustawowa zasada reprezentacji łącznej dwuosobowej – by czynność prawna została skutecznie dokonana w imieniu spółki dane oświadczenie woli musi być złożone przez dwóch członków zarządu lub członka zarządu łącznie z prokurentem (gdy zarząd jest co najmniej dwuosobowy) *wyjątek:
Ta zasada ustawowa może być zmodyfikowana w umowie spółki, tzn. wspólnicy mogą postanowić, że:
- W spółce obowiązuje reprezentacja jednoosobowa
- W spółce obowiązuje reprezentacja łączna przez wszystkich członków zarządu
- W spółce obowiązuje reprezentacja mieszana, tzn. prezes zarządu może spółkę reprezentować jednoosobowo zaś pozostali członkowie zarządu obowiązuje reprezentacja łączna dwuosobowa (bardzo częsty w praktyce).
- Reprezentacja mieszana ograniczona kwotowo- do pewnej kwoty obowiązuje reprezentacja jednoosobowa zaś powyżej tej kwoty reprezentacja łączna dwuosobowa (jest stosowany w praktyce aczkolwiek są wątpliwości czy ten model jest dopuszczalny)
· Prokura łączna niewłaściwa – w której prokurent występuje z członkiem zarządu
- Reprezentacja bierna – przyjmowanie oświadczeń woli z zewnątrz.
Obowiązuje ustawowa zasada reprezentacji jednoosobowej, zasady tej nie można zmienić. Oświadczenie woli w spółce jest złożone prawidłowo, gdy dotrze choć do jednego członka zarządu lub prokurenta.
By sprawdzić, kto daną spółkę może reprezentować i jak spółka jest reprezentowana należy sprawdzić w KRS-ie (ewentualnie umowie spółki).
Podmioty uprawnione do reprezentacji spółki z o.o.
- Zarząd- jest organem, który w zasadzie reprezentuje spółkę (z ustawy) w oparciu i reprezentację łączną dwu osobową (zasadę tę można zmienić)
- Rada Nadzorcza– wyjątkowo i tylko w niektórych sprawach tzn. w oparciu o art. 210
- 1 KSH -> Rada Nadzorcza może reprezentować spółkę w umowach i sporach pomiędzy spółką a członkiem zarządu
- Pełnomocnik powołany uchwałą wspólników – reprezentuje spółkę w przypadku art. 210 § 1 KSH a także sp. z o.o. w organizacji jeżeli spółka ta jeszcze nie ma zarządu
- Pełnomocnik powołany przez zarząd– może spółkę reprezentować we wszystkich sprawach w zależności od tego co wynika z treści pełnomocnictwa
- Likwidator– reprezentuje spółkę w okresie likwidacji
- Kurator– działa w przypadkach określonych w KPC lub KC, gdy spółka nie ma swoich organów, sąd może dla takiej spółki ustanowić kuratora a kurator powinien postarać się o rozwiązanie spółki lub ustanowienie organów
- Prokurent– art. 205 §3 KSH
- Wspólnik- wyjątek od zasady (295 § 1 KSH- jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, każdy wspólnik może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce).
- Syndyk masy upadłościowej– występuje w trakcie postepowania likwidacyjnego
Jakie zakazy ciążą na członku zarządu spółki z o.o. w ramach zakazu konkurencji (art. 211 KSH)?
Członek zarządu nie może bez zgody spółki:
- Zajmować się interesami konkurencyjnymi;
- Uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej;
- Uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek
- Uczestniczyć w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu.
Zakazy te nie mają charakteru bezwzględnego – zgody udziela organ uprawniony do powołania zarządu.
Jakie zdarzenia powodują wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki z o.o.?
- Śmierć członka zarządu – utrata zdolności prawnej, zmarły nie może dokonywać czynności prawnej; mandat nie jest dziedziczony w sensie prawnym ,ale może być w sensie faktycznym
- Rezygnacja członka zarządu – jednostronna czynność prawna, do jej skuteczności nie potrzebne jest jej przyjęcie, do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie;
Członek zarządu może złożyć rezygnacje w każdym czasie niezależnie od okresu w jakim został powołany. Jest to jednostronna czynność prawna. Rozbieżne są poglądy komu konkretnie powinna być złożona:
- pozostałym członkom zarządu –zgodnie z ogólnymi biernymi zasadami
- radzie nadzorczej lub pełnomocnikowi –mają szczególne uprawnienia reprezentowania spółki w umowach i sporach
- na zgromadzeniu wspólników –zgodnie z zasadą lustra – rezygnacje składa się temu, który powołał
- Odwołanie ze składu zarządu – członka zarządu odwołuje uchwała wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej, może być odwołany w każdym czasie, umowa spółki może ograniczać prawo odwołania do ważnych powodów;
- Upływ kadencji – jeżeli umowa nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy. Kadencja trwa zazwyczaj jeden rok obrotowy (jeżeli członek zarządu powołany jest na okres dłuższy niż rok , mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu), umowa może stanowić, że cały zarząd kończy kadencje w jednym czasie. Do wygaśnięcia mandatu członka zarządu co do zasady nie prowadzi upływ kadencji, na którą został powołany. Mandat wygasa dopiero z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie zarządu za ostatni rok obrotowy spółki.
- Wygaśnięcie mandatu z powodu popełnienia przestępstw wymienionych w art.18 ksh, m.in. przestępstw przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi.
___________________
Autor artykułu:
@o.prawie.przy.kawie
instagram – https://www.instagram.com/o.prawie.przy.kawie/
___________________
DARMOWE KURSY I SZKOLENIA ONLINE PRAWO PRACY 2021
Przy okazji zapraszamy na darmowy kurs (szkolenie) online z prawa pracy prowadzony przez nas tutaj.